नेपालभाषाया साहित्य ख्यलय् गद्यगुरु निष्ठानन्द बज्राचार्यया थौं १६७क्वःगु बुदिं ।

नेपालभाषाया प्यंगः थांमध्ये छगः थां निष्ठानन्द बज्राचार्यया बुदिंया लसताय् थौं थीथी ज्याझ्वः जुयाच्वंगु दु ।

थ्व हे झ्वलय् येँया ओमबहालय् निष्ठानन्दया झ्वातायात स्वांमाः क्वखायेकेगु ज्याझ्वः जूगु दु । अथे हे, बहनी व हे थासय् दीप प्रज्वलनया ज्याझ्वः नं तयातःगु दु ।

गद्यगुरु पण्डित निष्ठानन्द बज्राचार्ययात नेपालभाषा पुनर्जागरणकालया छम्ह महारथी कथं कायेगु याः । वयकः नेपालभाषाया प्यंगः थांमध्ये छगः थां नं खः ।

वयकलं ने.सं. १०२९ स पिथनादीगु प्रज्ञापारमिता सफू हे नेपालभाषाया दक्कले न्हापांगु छापा सफू खः ।

वय्कः स्वयां न्ह्यः न्ववायेगु, च्वयेगु, ब्वनेगु भाय् पाः । न्हापा साहित्य धइगु पद्य शैलीं जक च्वइगु खः । तर वयकलं गद्य शैली अर्थात झीसं खँल्हाबल्हा यायेगु भाषं हे साहित्य श्रृजना यायेगु यानादिल । वयकःपाखें गद्य शैली बिकास जुइधुंकाः च्वइपिन्त नं अःपुयावन नापं साहित्य ब्वनीपिं वा न्यनीपिन्त नं थम्हं खँल्हाबल्हा यायेगु भाषं हे जुइबलय् थुइकेत नं अःपुल ।

नेपालभाषाया साहित्य ख्यलय् गद्य साहित्यया विकास याःम्ह जुयाः हे वयकःयात गद्यगुरु धाःगु खः ।

निष्ठानन्दया व्यक्तिगत जीवनः

नेपाल सम्बत ९७८ थिंलाथ्व चौथीकुन्हु अबु मुक्तानन्द व मां थकुमति बज्राचार्यया क्वखं येँया ओमबहाःया नःबहिलिइ वय्कःया जन्म जूगु खः । १५ दँ दुबलय् वयकःया इहिपा रत्नप्रभा बज्राचार्यनाप जूगु खः । नीदँ दुबलय् वयकः निम्ह मचाया अबु जुइधुंकल ।

लिपा वयकःया न्हापांम्ह जहान रत्नप्रभा मदयधुंकाः क्वाःबहाःया पं.जोगपालया म्ह्याय् द्यःमयजुलिसे वयकलं इहिपा यानादिल ।

न्हापा अध्ययन वा सयेकेसीकेगुलिइ उलि वास्ता मदुम्ह वयकःयात छन्हु फुकी दाजु मानहर्षं ‘जिमिसं बाखं कनेगु निष्ठानन्दं सिन्हः तिकेगु अले झी दाजुकिजापिनि नां च्वनीगु’ धयाब्यूबलय् निष्ठानन्दयात नुगलय् थिल व अध्ययन न्ह्याकादिल ।

वयां लिपा वय्कलं थःगु छेँय् बालं च्वंवःम्ह यलयाम्ह पण्डितयाके काब्य सम्बन्धि थीथी खँत सयेकादिल ।

दक्कले न्हापां वयकलं घण्टाघर पुस्तकालयया पुस्तकालयाध्यक्ष यलया कुलमां पण्डितयाथाय् सारस्वत ब्याकरण अध्ययन यानादिल । मेमेपिं पण्डिततय् थाय् मेमेगु काब्य ग्रन्थ नं ब्वं झाल ।

थम्हं ब्वनागु थः काय् मोहनमानन्दयात ब्वंकाः काय् पासा कयाः बिद्याध्ययन यानादिल । थुकथं हे अध्ययन यानावँवं नेपाल सम्बत १०२१ चतुर्मासय् येँया जनबहालय् ललित बिस्तर, भद्रकल्पावदानया बाखँ कनादिल । नेपाल सम्बत १०२६स वयकलं हानं नःबहिली ललित बिस्तर बाखं कनादिल ।

वयकःया कृतिः

थी थी थासय् बाखं कनावँवं वयकःया मनय् खँ ल्हायेगु भासं हे थुकियात हिले दःसा मनूतयसं बांलाक थुइ व थुकीया अझ प्रचार जुइ धकाः मती तयाः ललित बिस्तर, भद्रकल्पावदान, स्वयम्भु पुराण, गुणकारण्डब्यूह, आर्य अष्टसहस्रिका, सुचन्द्र गृहस्पति, ताराशतनाम आदियात खँल्हाबल्हाया भाषं हिलाः गद्य शैलीइ अनुबाद यानादिल ।

उगु इलय् नेपालय् सफू छापे यायेत प्रेस मदुनि । अयजुगुलिं थः हे कलकत्ताय् वनाः सफू थायेगु सयेकाः, थासा आखः ज्वनावयाः थम्हं हे कम्पोज यानाः, करेक्सन यानाः सफू छापे यानाः पिकयादिल ।

बौद्ध ग्रन्थ ललितविस्तर वयकःयागु च्वसां ने.सं. १०२९स पिदंगु खः । वयां लिपा ललितविस्तर (ने.सं. १०३४), बोधिचर्यावतार (ने.सं. १०४३), भद्रकल्पावदान (ने.सं. १०४८), गुणकारण्डव्यूह भाग १, बोधिज्ञान (ने.सं. १०४३), ललितविस्तर (श्री बोधिज्ञान भाषाटीका समेत– ने.सं. १०४३) प्रकाशित यानादीगु दु ।

जीवनया अन्तिम इलय् तकं वयकलं स्वयम्भुया सफूकुथि स्वनाद्यूगु् दु ।

वयकः नेपाल सम्बत १०५५ स थःगु हे बुदिं थिंलाथ्व चौथीकुन्हु मन्त ।